Tech-ondernemer Jim Stolze: ‘De kennis over AI moet écht beter in Nederland’

Jim Stolze noemt zichzelf een ondernemer – maar wel een beetje een rare. “Je hebt ‘ondernemer-ondernemers’, die vooral kijken naar waar ze geld mee kunnen verdienen en waar de markt behoefte aan heeft. Ik ben alleen ondernemer zodat ik kan doen wat ik vind dat belangrijk is. Die vrijheid wil ik hebben, ook als dat betekent dat ik not for profit werk.”

Op dit punt in zijn loopbaan draait het voor Stolze om AI. Hij is CEO van Aigency, dat andere bedrijven helpt om met hulp van slimme systemen verborgen mogelijkheden boven water te halen op het gebied van (klant)data. Eerder was hij onder meer eigenaar van een reclamebureau, haalde hij de TedX-conferenties naar Nederland én naar het Midden-Oosten.

Gratis training

Eind vorig jaar lanceerde hij de Nationale AI-cursus; een gratis online training op het gebied van kunstmatige intelligentie. Iedereen kan hem volgen (en het resultaat op LinkedIn posten). Inmiddels hebben ruim 10.000 deelnemers er een uurtje of acht ingestoken en de cursus afgerond. Het is hard nodig om de kennis over AI opgeschroefd te krijgen in Nederland, vindt Stolze.

“Aan de ene kant omdat mensen vaak een onrealistisch beeld over wat AI nu of straks allemaal wel of niet kan. Aan de andere kant omdat je ziet dat grote techbedrijven als Google en Facebook  en sommige overheden er nu mee aan de haal gaan; zij nemen het voortouw in de ontwikkeling. Je kunt je afvragen of het verstandig is om dat helemaal aan hen over te laten. Volgens mij moeten we met z’n allen richting geven aan hoe AI zich ontwikkelt. Wat we nodig hebben zijn kritische consumenten die goed geïnformeerd de discussie kunnen voeren, die vragen durven stellen over het feit dat hun data door zelflerende systemen wordt gebruikt.”

Wat is eigenlijk een realistisch beeld van AI? “Als je naar sommige films kijkt, staat er binnen no time een terminator op de stoep die de mensheid uitroeit. Wat we bij dit soort doembeelden vergeten, is dat het denken van een machine een spiegel is van wat wij hem als mensen hebben aangeleerd. Ethiek komt van ons. We don’t have to fear AI, it’s human stupidity we have to fear. Vergelijkbaar met social media: dat er losers en trollen mensen zitten te beledigen, wil niet zeggen dat de technologie achter social media fout is.”

Chocola van data

Stolze wil de ‘filosofische’ discussie over AI dan ook loskoppelen van de praktische vraag die – zeker voor ondernemers – een hot item is op dit moment: hoe gebruiken we data die we hebben om systemen te laten leren? Dat is waar Stolzes onderneming Aigency op draait. Klanten als Heineken, Talpa en verschillende ministeries roepen de hulp in van het bedrijf om ‘chocola te maken’ van data die ze hebben verzameld.

“Je wilt niet weten hoeveel mensen bij een groot bedrijf eigenlijk de hele dag bezig zijn met informatie van de ene naar de andere plek slepen. Neem het ministerie van VWS. De dossiers van professionals in de zorg moeten eens in de zoveel tijd gecheckt worden: klopt alles nog, voldoet diegene aan de criteria om in de zorg te mogen werken? Samen met de mensen daar hebben we een systeem ontwikkeld dat die dossiers controleert en op basis van data uit het verleden een schifting kan maken: klopt dit dossier zeer waarschijnlijk of moet het verder onderzocht worden? Wat we proberen is om mensen met dit soort oplossingen veel productiever te maken.”

Stolze noemt zo’n operatie algoritmisering: het slim gebruiken van data. Hij schreef er een boek over: Algoritmisering: wen er maar aan. Daarin laat hij zijn licht schijnen over het effect dat algoritmes hebben op organisaties, en hoe je als ondernemer menselijke intelligentie combineert met machine learning.

Het zijn niet alleen maar grote bedrijven en instellingen die hiermee te maken hebben, aldus Stolze. “Ook voor het MKB zijn de mogelijkheden eindeloos. Een voorbeeld: stel, je bedrijf heeft een abonnement-model als basis. Zeggen klanten op of niet, daar draait het dan om. Je kunt een klant natuurlijk bellen als die zijn abonnement beëindigd heeft, maar dan ben je meestal te laat. Of je kunt een algoritme ontwikkelen dat op basis van historische data bepaalt of een klant waarschijnlijk gáát opzeggen. Dan kun je handelen vóórdat het kwaad is geschied.”

Niet bang zijn

Om zo’n algoritme te laten werken hoef je niet terug naar de schoolbanken voor een IT-opleiding, verzekert hij. “Microsoft, Salesforce: zoveel aanbieders van tools op dat gebied. Je hoeft alleen maar te weten welke data je invoert en op welk gebied je patronen wilt ontdekken.” Ondernemers moeten vooral niet bang zijn om ‘onder de motorkap’ te kijken, vindt hij. Sterker nog: daar ziet Stolze juist een belangrijke rol voor Nederland in de toekomst. “Wij kunnen ons specialiseren in het uitleggen van AI, wat het doet en hoe je daar als bedrijf transparant mee omgaat. Want daar ontbreekt het ook in het buitenland nog aan. Je zult zien: als we dat goed doen, zullen zelfs Chinezen en Amerikanen bij ons komen afkijken.”

Met de Nationale AI-cursus probeert Stolze in ieder geval het ijs te breken. Maar wat als hij onverhoopt de tech- en AI-wereld de rug zou moeten toekeren? Zou hij dan op een heel ander gebied gaan ondernemen? “Ik ben zo gewend aan mijn vrijheid dat ik waarschijnlijk niet meer anders kan”, lacht hij. “Ik heb nog nooit een dag in mijn leven gewerkt, eigenlijk. Maar als ik niks meer met tech en AI zou kunnen doen, zou ik met denk ik met veel liefde een mislukt schrijver worden. Van een sciencefiction-roman over AI? (lacht) Nah, wie weet…”