De 10 trends in transport voor 2018

Binnen de transportwereld zijn de afgelopen jaren grote veranderingen gaande. Van zelfrijdende of elektrische vrachtwagens tot apps om een vrachtproces efficiënter in te richten. Een overzicht van de belangrijkste trends in transport die in 2018 een belangrijke rol gaan spelen:

1. Logistieke vakmensen gezocht

De transportsector groeit de komende jaren naar verwachting rustig door. Dat komt vooral omdat we met z’n allen steeds meer via internet bestellen. Tegelijkertijd gaan er veel ervaren vrachtwagenchauffeurs, schippers en machinisten met pensioen. Op elke honderd werkende chauffeurs zijn er vier vacatures. Ook is er een schreeuwend tekort aan schippers en stuurlieden in de binnenvaart. Veel jongeren komen niet op het idee om binnenvaartschipper te worden.

Tegelijkertijd wordt het werk in de sector steeds innovatiever en meer gespecialiseerd. De vraag naar hoog opgeleide logistieke vakmensen stijgt daardoor snel. Terwijl de transportwereld digitaliseert, zijn er nog lang niet genoeg ICT-ers die de weg naar de sector weten te vinden. De eerste trend voor de logistiek is dan ook een stijging van het personeelstekort.

2. De transportsector wordt duurzamer

De Tesla Semi komt eraan. De productie van deze gloednieuwe elektrische vrachtwagen staat gepland voor 2019. Het eerste exemplaar voor de Nederlandse markt is al besteld. Als er straks hele konvooien elektrische vrachtwagens achter elkaar over de snelweg rijden, zal dat de helft kosten van wat rijden op diesel nu kost, zegt Tesla. Dat is niet alleen goed nieuws voor de vervoerders, maar ook voor het milieu.

Ook de andere transportbranches zitten niet stil als het om duurzaamheid gaat. De Europese wegen slibben dicht en vrachtvluchten moeten vechten voor voldoende slots op Schiphol, maar over het water en het spoor is er nog voldoende ruimte voor groei.

Zeker bij grotere afstanden zal transport over water vaker worden ingezet als alternatief voor het wegvervoer. Dat is niet per definitie een groen alternatief, want de maritieme sector staat niet bekend als erg duurzaam. Maar het kàn wel: de eerste nieuwe schepen varen inmiddels op LNG (Liquid Natural Gas). Het is ook mogelijk om bestaande schepen om te bouwen en ze zo geschikt te maken voor LNG in plaats van diesel.

Naar verwachting zal in 2030 elf procent van de schepen op LNG varen. Verder krijgt het Europese spoornetwerk een boost (naar Nederlands voorbeeld, inclusief allerlei slimme toepassingen om de rails te onderhouden), zodat er in de toekomst meer spullen per trein kunnen worden vervoerd.

Met behulp van technologische innovaties kan goederenvervoer efficiënter wordt georganiseerd. Dat komt de duurzaamheid ten goede. Het landelijke actieprogramma Lean&Green Off-Road gebruikt bijvoorbeeld een app waarmee verladers, vervoerders en retailers elkaar eenvoudig weten te vinden.

Een Tinder voor vervoer, inderdaad. Dat maakt het makkelijker voor bedrijven om de weg te verlaten en voor alternatieve vormen van vervoer te kiezen.

Ook op het gebied van verpakkingen valt er nog een wereld te winnen. Op dit moment vereist het veilig vervoeren van producten nog veel milieu-onvriendelijke methodes. Maar wie zit er te wachten op een enorme kartonnen doos gevuld met bubbeltjesplastic, met helemaal onderin het piepkleine pakketje dat je had besteld? En wie zegt dat er überhaupt plastic nodig is om producten veilig te verpakken?

De Delftse start-up FIBI-buffer maakt verpakkingsmateriaal van bio-based materiaal. Net zo sterk als piepschuim, maar gemaakt van restjes uit de GFT-bak. Als dat geen vooruitgang is.

3. Sneller bezorgen wordt de norm

In 2018 is de ‘pizza-theorie’ niet slechts een theorie, maar de realiteit geworden. De pizza-theorie luidt als volgt: als een pizza van een tientje binnen drie kwartier kan worden bezorgd, dan verwacht een consument dit tempo ook voor andere producten.

Of je dat als vervoerder nou regelt via Uber, een drone of een elektrische bakfiets, dat maakt de klant niks uit. Als zijn pakketje maar op tijd binnen is.

Efficiëntie is belangrijk voor het milieu en het bespaart kosten, maar het is ook gewoon nodig omdat de consument niet anders verwacht. Was same-day delivery ooit nog een optie voor wie bereid was om extra te betalen, anno 2018 is het een belangrijke factor om de klant tevreden te houden.

4. Optimalisatie van het logistieke proces

Gelukkig zijn er volop technologische ontwikkelingen die helpen om het logistieke proces te optimaliseren. Zo zal in 2018 het Internet of Things verder en breder zijn intreden gaan doen.

Naarmate er meer dingen worden voorzien van sensoren en verbonden zijn met het internet, zullen real-time logistics veranderen van mooie congrespraatjes naar de dagelijkse realiteit. Zo zal het snel mogelijk zijn om logistieke data uit het hele logistieke proces te integreren in vrachtwagens.

Transportbedrijven weten dan niet alleen exact waar hun vrachtwagens, schepen of elektrische bakfietsen zich bevinden en hoe de omstandigheden verder op de route zijn, maar ook hoe moe de chauffeur is, hoe het gaat met zijn of haar gezondheid, wat de temperatuur is van de vracht en de condities van de vrachtwagen.

Met behulp van sensoren is de beschikbare ruimte en het gewicht van een vracht eenvoudig vast te stellen. Slimme software berekent aan de hand van de data de meest efficiënte en kosteneffectieve scenario’s voor vrachtvervoer. Data uit het verleden kunnen worden gebruikt om nieuwe vrachten efficiënter te vervoeren, routes te optimaliseren en om verkeersopstoppingen en ongelukken te voorspellen.

5. (Semi-)automatisch rijden en varen

Truck Platooning is het geautomatiseerd laten rijden van meerdere vrachtwagens. De auto’s zijn digitaal aan elkaar gekoppeld, zodat alleen de voorste truck hoeft te worden bemand. De andere vrachtwagens volgen automatisch in dezelfde snelheid.

Goed voor de doorstroming op de weg, voor het milieu en de veiligheid. En het is nog goedkoper ook. 2017 was het jaar van de grootschalige testen met truck platooning in Nederland. Volgens TNO is Truck Platooning in 2018 echt klaar voor de openbare weg.

Op helemaal zelfstandig rijdende vrachtauto’s zullen we nog wat langer moeten wachten. De techniek is er wel. Uber’s zelfrijdende vrachtwagen Otto bracht in oktober 2016 al 50.000 blikjes bier over de snelweg van Fort Collins naar Colorado Springs.

Maar een snelweg is relatief simpel te overzien voor een computer. Als je Otto in de binnenstad van Amsterdam zet en hem de opdracht geeft om de vracht aan de andere kant van de stad af te leveren, is de kans groot dat je lang op je blikjes bier kunt wachten.

Voorlopig zijn autonome voertuigen nog niet in staat om foutloos door drukke steden te manoeuvreren. Ook de wet- en regelgeving die nodig is voor de introductie van autonome voertuigen kan nog wel een aantal jaren op zich laten wachten.

Op het water neemt smart shipping een vlucht. De zelfvarende watertaxi van RDM Makerspace bijvoorbeeld, leert nu nog via machine learning van een echte schipper. Straks hoef je hem alleen maar te bestellen met de app en hij komt zelfstandig aanvaren.

In de haven van Antwerpen doet men momenteel een proef met schepen die zelfstandig een klein aantal containers vervoeren binnen de haven. Rijkswaterstaat is al om, vanwege de veiligheid, duurzaamheid en omdat de behoudende scheepvaart ICT moet gaan omarmen. Ook is het mogelijk een oplossing voor het personeelstekort in de binnenvaart.

6. Real time informatie via mobiele technologie

Via mobiele technologie hebben vervoerders steeds betere real time informatie tot hun beschikking. Schippers weten bijvoorbeeld van te voren wanneer de brug opengaat en vrachtwagenchauffeurs krijgen een waarschuwing als er een file dreigt.

In 2018 zul je als vervoerder steeds relevantere informatie op je smartphone ontvangen. Betere informatie-uitwisseling leidt tot meer efficiëntie en dat is goed voor de doorstroming van het verkeer, het milieu èn de economie. Hoe sneller het netwerk, hoe meer up-to-date de data zijn en hoe beter er beslissingen kunnen worden genomen.

7. TMS in de cloud

Er wordt al jaren geroepen dat het verhuizen van het Transport Management Systeem (TMS) naar de cloud de toekomst heeft. Toch zijn nog steeds veel transportbedrijven huiverig om hun IT-activiteiten uit te besteden. Meestal komt dat voort uit angst om controle te verliezen over gevoelige data.

Met steeds betere encryptie en strenge Europese wet- en regelgeving worden de risico’s gelukkig steeds kleiner. De voordelen van TMS in de cloud zijn legio: je hoeft je zelf niet met ingewikkelde IT-kwesties bezig te houden, maar je kunt je richten op je kernactiviteiten.

Het is goedkoper, want je betaalt alleen voor wat je gebruikt. Het is beter schaalbaar en flexibeler. Dat laatste is bijvoorbeeld belangrijk bij samenwerkingsverbanden. Intensief samenwerken wordt een stuk gemakkelijker als iedere partner real time zicht heeft op alle geplande, huidige en uitgevoerde transporten.

Het zou zomaar kunnen dat 2018 het jaar wordt waarin transportbedrijven besluiten dat de voordelen afwegen tegen de nadelen. De tijd zal leren of ze werkelijk massaal hun TMS naar de cloud verhuizen.

8. 3D-printen: vloek of zegen?

Stel je voor dat het schip of de trein een seintje geeft als er een onderdeel dreigt te verslijten. En stel je dan eens voor dat je ter plekke, zonder de reis te onderbreken, een nieuw onderdeel maakt met een 3D-printer aan boord. Het lijkt er steeds meer op dat de toekomst dat voor vervoerders in petto heeft.

Scheepswerf Damen presenteerde eind november 2017 de eerste 3D-geprinte scheepsschroef. Van metaal, ruim 200 kilo zwaar en met een doorsnede van 1,30 meter. Nu neemt het printen nog 256 uur in beslag, maar dat zou in de toekomst steeds sneller moeten kunnen. Supercomputer IBM Watson hield een oogje in het zeil om te voorkomen dat er ergens halverwege een foutje zou optreden dat het eindproduct waardeloos zou maken.

De verwachting is dat 3D-printen snel zal doorbreken in de logistieke sector, met name voor kleinere onderdelen die je anders van ver moet laten komen.

Natuurlijk zit er voor de transportsector ook een andere kant aan 3D printen: als iedereen zijn eigen spulletjes uit de printer laat rollen, heeft dat grote gevolgen voor de economie. De wereldhandel kan met een kwart afnemen, waarschuwt diverse trendwatchers. Voor de sector is dat enorm nadelig. Ze hebben het dan vooralsnog wel pas over 2060.

9. Nieuwe vormen van vervoer: tunnels en hyperloops

De drone wordt regelmatig genoemd als de toekomst van de bezorgdiensten, maar het is lang niet het enige nieuwe vervoermiddel voor goederen. Overal ter wereld wordt nagedacht over alternatieve manieren om spullen te verplaatsen.

In Zwitserland geloven ze dat het aanleggen van een transporttunnel de oplossing kan zijn voor het fileprobleem. Het Zwitsers Cargo Sous Terrain (CST) wil op 50 meter diepte een tunnel van 70 kilometer aanleggen tussen Härkingen-Niederbipp en Zurich. Daarna is de rest van de noordelijke helft van Zwitserland aan de beurt. Makkelijk is het niet, maar het kán wel.

In de tunnels moeten autonome voertuigen rijden. De voertuigen rijden 24 uur per dag, 30 kilometer per uur. Boven de grond worden hubs gebouwd, waar de pakketten de tunnel in en uit kunnen. Er is ruim 3 miljard euro nodig om de plannen voor de eerste tunnel te verwezenlijken. De Zwitsers hebben er vertrouwen in: de opening staat gepland voor 2030.

En dan is er nog de vacuümtrein, beter bekend als de hyperloop. Het idee werd al geopperd in 1799, maar sinds Elon Musk het in 2012 opnieuw uit de kast heeft getrokken, zit de vaart erin. Een team van Tesla en SpaceX is hard bezig met de ontwikkeling van de hyperloop.

Op de testbaan van SpaceX streden begin dit jaar drie teams om de titel ‘beste hyperloop-voertuig’. De Delft Hyperloop won. In 2018 bouwen de Delftse studenten een nog beter pod voor de volgende wedstrijd. Nog een paar jaar en Amsterdam-Parijs is een ritje in de hyperloop van 30 minuten, hopen ze.

10. Introductie van de blockchain

De trend die je wist dat zou komen: de blockchain. De verwachting is dat de logistieke sector snel de overstap maakt naar blockchaintechnologie.

De blockchain is het best te vergelijken met een gigantisch spreadsheet, waarin alle transacties worden bijgehouden. Iedere keer dat er een transactie plaatsvindt, wordt ieders spreadsheet in real time bijgewerkt. Dat komt de veiligheid en transparantie van de wereldhandel ten goede.

Uniforme data-uitwisseling zou bovendien een enorme vooruitgang kunnen betekenen voor de logistiek, waar geen wereldwijde standaard wordt gehanteerd. Op dit moment werken vervoerders met verschillende EDI’s (electronic data interchange).

Met de overstap naar de blockchain kan iedere afwijking direct worden aangepakt. Data over transacties kunnen veilig worden opgeslagen, zonder dat iemand ermee kan rommelen. Het wordt ook mogelijk om transacties sneller te verwerken en ook sneller te factureren. Het zou een vereenvoudiging van de hele logistieke keten kunnen betekenen. De grote vraag is of de sector in 2018 klaar is voor die enorme overstap, maar de eerste stappen zullen wel degelijk gezet gaan worden.